«Δος μοι τούτον τον Ξένον» - Ένας από τους συγκλονιστικότερους Ύμνους της Εκκλησίας μας

Του Σεβ. Μητροπολίτου Αντινόης Παντελεήμονος

Η Αγία μας Ορθόδοξος Εκκλησία, κατά την περίοδο της Αγίας και Μεγάλης Εβδομάδος, όχι μόνον δοξολογεί τον Σωτήρα μας Χριστό για τα όσα υπέστη για την δική μας σωτηρία, αλλά συνοδοιπορεί μαζί Του στα Άγια Πάθη. Ο πιστός συναναβαίνει στην Ιερουσαλήμ, συμπάσχει, συσταυρούται και συναποθνήσκει μαζί με τον Υιό του Θεού, για να συναναστηθεί μαζί Του εν δόξη.  Όλα τα γεγονότα, που έλαβαν χώρα, εκείνες τις ημέρες, τα βιώνει όχι σαν μία ιστορική αναδρομή, αλλά σαν μία πραγματικότητα, που συγκινεί κάθε ευσεβή ψυχή.

Μέσα από τα ιερά αναγνώσματα των Προφητών, των Αποστόλων και των Ευαγγελιστών παρατίθενται τα όσα συνέβησαν.  Ιδιαιτέρως οι θεόπνευστοι υμνογράφοι, υπό του Αγίου Πνεύματος καθοδηγούμενοι, παρακινούν τους πιστούς να συμμετάσχουν και να συμπάσχουν ενεργά μετά του Σωτήρος στα Άγια Πάθη Του.  Σκοπός τους είναι να καθοδηγήσουν τους πιστούς σε μετάνοια.

Ένα τέτοιο τροπάριο περιγράφει τα όσα έλαβαν χώρα μπροστά στο Γολγοθά.  Ο Εσταυρωμένος Χριστός μόλις παρέδωσε την αγία Του ψυχή.  Το «τετέλεσται» έκλεισε την επίγειο ζωή του Θεανθρώπου, αλλά τα γεγονότα δεν σταματούν εδώ.  Νέα γεγονότα λαμβάνουν χώρα και απ' αυτά ο υμνογράφος παίρνει τα θέματά του.

Με τον σωματικό θάνατο του Σωτήρος Χριστού, του Μεσσία του Ισραήλ και του κόσμου όλου, ο ήλιος από τον φόβο του έκρυψε τις ακτίνες του.  Σκοτάδι επικράτησε σ' όλη την γη «από έκτης ώρας έως ώρας ενάτης» (Ματθ. 27:45) και το καταπέτασμα του Ναού σχίσθηκε σε δύο «από άνωθεν έως κάτω» (Ματθ. 27:51).  Ο Ιωσήφ ο από Αριμαθαίας, «άνθρωπος πλούσιος» (Ματθ. 27:57) προσήλθε προς τον Πιλάτο και τον καθικετεύει λέγοντας:

«Δος μοι τούτον τον ΞΕΝΟΝ», που από τη βρεφική του ηλικία έγινε Ξένος σ' αυτό τον ξένο κόσμο προς χάρη των ανθρώπων, που υπήρξαν ξένοι για τον ουράνιο κόσμο.  Καταδιώχθηκε από τον βρεφοκτόνο Ηρώδη (Ματθ. 2:16) και σαν Ξένος κατέφυγε στη γη της Αιγύπτου (Ματθ. 2:13).  Σαν Ξένος ήλθε στον κόσμο μας και ο κόσμος «αυτόν ουκ έγνων» (Ιωάν. 1:10).  Διότι, υπήρξε Ξένος ως προς την αμαρτία, που μάστιζε τους ανθρώπους, που αποξενώθηκαν από τη Χάρη του Θεού.  Ο Αναμάρτητος Θεάνθρωπος Ιησούς Χριστός παρέμεινε Ξένος για τον κόσμο της αμαρτίας.  «Εις τα ίδια ήλθεν και οι ίδιοι Αυτόν ου παρέλαβον» (Ιωάν. 1:11).  Ο Θεός της Αγάπης έμεινε Ξένος προς την αγάπη του κόσμου τούτου, που αποξενώθηκε από την αγάπη του Θεού.

«Δος μοι τούτον τον ΞΕΝΟΝ», που οι ομόφυλοί Του Ιουδαίοι από μίσος και φθόνο θανατώνουν σαν κάποιο Ξένο.  Ο φθόνος των Γραμματέων και Φαρισαίων ήταν τόσος μεγάλος, που έγινε γνωστός στους ξένους προς το Έθνος των Ιουδαίων, τους Ρωμαίους, και ο Πόντιος Πιλάτος, κατά την δίκη του Ιησού, γνώριζε, ότι οι άρχοντες του Ισραήλ «διά φθόνον παρέδωκαν Αυτόν» (Ματθ. 27:18).

«Δος μοι τούτον τον ΞΕΝΟΝ», που ήλθε στη ξένη προς το θείο Φως σκοτεινή γη με σκοπό να αναβιβάσει τον ξένο προς την αγιότητα άνθρωπο.

«Δος μοι τούτον τον ΞΕΝΟΝ», που είναι Ξένος προς την αμαρτία και τον θάνατο και τώρα δέχεται θάνατο σωματικό, που είναι ξένος στη θεότητα.  Παραξενεύομαι, γιατί, Αυτός είναι ο μόνος Ξένος προς την αμαρτία.  Είναι η Πηγή της Ζωής, το Φως του κόσμου.  «Εγώ ειμί η Οδός, η Ζωή και το Φως του κόσμου» (Ιωάν. 8:12).  Ως Ζωοδότης είναι Ξένος προς την ποινή του θανάτου, διότι, ο θάνατος δεν έχει καμία εξουσία πάνω Του.  Ο ίδιος ο Κύριος το διακήρυξε λέγοντας: «Έρχεται γαρ ο του κόσμου άρχων, και εν εμοί ουκ έχει ουδέν» (Ιωάν. 14:30) και «Τις εξ υμών ελέγχει με περί αμαρτίας» (Ιωάν. 8:46).  Ο θάνατος είναι ξένο στοιχείο, που εισέβαλε βίαια μέσα στην ανθρώπινη φύση.  Γι' αυτό ο Απόστολος Παύλος λέγει: «Ώσπερ δι' ενός ανθρώπου η αμαρτία εις τον κόσμον εισήλθε και διά της αμαρτίας ο θάνατος, και ούτως εις πάντας ανθρώπους ο θάνατος διήλθεν, εφ' ω πάντες ήμαρτον» (Ρωμ. 5:12).

«Δος μοι τούτον τον ΞΕΝΟΝ», που γνωρίζει από αγάπη να ξενίζει (να φιλοξενεί) με στοργική αγάπη τους ανθρώπους, που η αμαρτία τους έκαμε ξένους στη Χάρη του Θεού.  Ο Κύριος ήλθε «ζητήσαι και σώσαι το απολωλός» (Ματθ. 18:11).  Η Παραβολή του Καλού Ποιμένα και του απολωλότος προβάτου δείχνει με σαφήνεια την αγάπη του Χριστού για τον αμαρτωλό άνθρωπο (Λουκ. 15:4-7).

«Δος μοι τούτον τον ΞΕΝΟΝ», που κατέβηκε από τον ουρανό για να σώσει τον ξένο προς την Ουράνια Βασιλεία άνθρωπο.

«Δος μοι τούτον τον ΞΕΝΟΝ», που οι Εβραίοι από φθόνο κινούμενοι αποξένωσαν από τον κόσμο.

«Δος μοι τούτον τον ΞΕΝΟΝ», που είναι άγνωστος και ευκαταφρόνητος απ' εκείνους που είναι ξένοι προς τον γνωστό Θεό, που η υπερβολική αγάπη Του αγκαλιάζει όλους τους ξένους.

«Δος μοι τούτον τον ΞΕΝΟΝ», που ο τρόπος της ζωής Του είναι η αρετή και ο αγιασμός.  Δώσε μου αυτόν τον Ξένο, που υπήρξε ξένος προς τη ζωή των άλλων ανθρώπων.

«Δος μοι τούτον τον ΞΕΝΟΝ», για να κρύψω το Άγιο Του Σώμα μέσα τον Τάφο, που είναι ξένος χώρος γι' Αυτόν.  Γιατί, ενώ είναι ο Δημιουργός του Σύμπαντος κόσμου, σαν Ξένος δεν έχει πουθενά να ξεκουράσει την κεφαλή Του (Ματθ. 8:20).

«Δος μοι τούτον τον ΞΕΝΟΝ», που είναι Ξένος προς την γύμνωση του κόσμου. Αυτός, που με στοργή σκέπασε την γύμνωση των Πρωτοπλάστων, τώρα, γυμνός κρεμάται πάνω στον Σταυρό.

«Δος μοι τούτον τον ΞΕΝΟΝ», που οι παράνομοι Ιουδαίοι αδίκως καταδίκασαν σαν Ξένο προς το Μωσαϊκό Νόμο, που ο Ίδιος έδωσε σ' αυτούς που ήσαν ξένοι προς τον Νόμο του Θεού.

«Δος μοι τούτον τον ΞΕΝΟΝ», που η Υπεραγία και Αειπάρθενος Κόρη, Μαρία, η Θεοτόκος, βλέπει σαν Ξένο μπροστά στα μητρικά μάτια της, καταπληγωμένο, καταπρικαμένο, καταπονημένο, καταφρονημένο, νεκρό και άταφο, και έλεγε κραυγάζουσα γοερώς: Ω Γλυκύτατε μου Τέκνο, Εσένα, που Σε γέννησα εκ Πνεύματος Αγίου· Εσύ, που με τα παιδικά Σου χαμόγελα μου χάρισες τη χαρά του ΟυρανούΩ Εσύ, που είσαι ο Κύριος και ο Θεός μου, τώρα βρίσκεσαι μπροστά μου, σαν Ξένος, «εκουσίως υπελθόντα θάνατον», Νεκρός και Άπνους!  Κατατίθεσαι σε Τάφο!  Αλλά, παρ' όλα αυτά τα Φρικτά Πάθη Σου, αποβλέπω στην Ανάστασή Σου και παρηγορούμαι.

Μ' αυτά τα λόγια ο εξ Αριμαθαίας ευσχήμων Ιωσήφ παρακάλεσε θερμά τον Πιλάτο και, τότε, «ο Πιλάτος εκέλευσεν αποδοθήναι το σώμα» (Ματθ. 27:58) του Ιησού και το ενταφίασε σε καινούργιο τάφο, που «ελατόμησεν εν τη πέτρα» (Ματθ. 27:60).

Ο Κύριος μας Ιησούς Χριστός, ο Υιός και Λόγος του Θεού, υπέστη τα πάντα.  Δέχθηκε εμπτυσμούς, μάστιγας, κολαφισμούς, σταυρό και υπέμεινε αληθινά θάνατο σωματικό για την σωτηρία όλου του κόσμου.  Σαν πιστοί Ορθόδοξοι Χριστιανοί, ας γονατίσουμε μπροστά στο Τίμιό Του Σταυρό και με δάκρυα μετανοίας ας Τον παρακαλέσουμε να μας χαρίζει την συγχώρηση των αμαρτιών μας. 

Οι Ιουδαίοι από μίσος και φθόνο σταύρωσαν τον Κύριο της δόξης, εμείς με τα αμαρτήματά μας Τον σταυρώνουμε καθημερινά.  Διότι, ενώ στη βάπτισή μας αρνηθήκαμε τα έργα του σκότους, τώρα, θεληματικά διαπράττουμε έργα που είναι ανάρμοστα στους Χριστιανούς.

Οφείλομε να ακολουθήσουμε το Χριστό στο δύσκολο και ανηφορικό μονοπάτι, που οδηγεί στη σταύρωση της σαρκός, ώστε όπως συναποθνήσκομε με το Χριστό, να συνδοξασθούμε μ' Αυτόν (Ρωμ. 8:17) κατά την Ημέρα της κοινής Ανάστασης. Οφείλομε να βιώνουμε εκείνο που έλεγε ο Απόστολος των Εθνών Παύλος: «Χριστώ συνεσταύρωμαι ζω δε ουκέτι εγώ, ζει δε εν εμοί Χριστός» (Γαλ. 2:20).

ΜΟΙΡΑΣΤΕΙΤΕ ΤΟ: