Οι περισσότεροι Έλληνες, αλλά και πάρα πολλοί ξένοι έχουν βρεθεί
τουλάχιστον μία φορά στον ιερό βράχο της Ακρόπολης. Οι περισσότεροι όμως
απ’ όσους πήγαν εκεί δεν ήξεραν το παραμικρό για τα μυστικά που
κρύβονταν κάτω από τα πόδια τους. Η Ακρόπολη δεν είναι μόνο ένα από τα
πιο γνωστά αρχαιολογικά μνημεία του κόσμου που στολίζεται από μερικά από
τα ομορφότερα κτίσματα της Ελληνικής αρχαιότητας, αλλά είναι παράλληλα
και ένας τόπος που κρύβει πολλά και σημαντικά μυστικά…
Σύμφωνα με την συμβατική ιστορία, δεν είναι γνωστό το πότε η Ακρόπολη
κατοικήθηκε για πρώτη φορά. Οι απόψεις σχετικά με τους πρώτους
οικισμούς στην Ακρόπολη ποικίλουν σε ένα φάσμα που αρχίζει από την 3η
και τελειώνει στην 6η χιλιετία προ Χριστού. Οι αρχαιολόγοι παραδέχονται
ότι στην Ακρόπολη υπάρχουν πολλά οικοδομικά επίπεδα, κάποια από τα οποία
παραμένουν άγνωστα ακόμα και σήμερα.
Αυτό συμβαίνει επειδή, κάθε φορά που κτιζόταν η Ακρόπολη, τα νέα
οικοδομήματα χτίζονταν πάνω στα προηγούμενα. Και δεν θα ήταν επιτρεπτό
για κανέναν λόγο, για να βρούμε τι κρύβεται στις αρχαιότερες στρώσεις,
να δημιουργήσουμε οποιοδήποτε πρόβλημα στις νεότερες. Η Ακρόπολη λοιπόν
έχει πολλά μυστικά ακόμα που περιμένουν να ανακαλυφθούν.
Στην νότια πλευρά της Ακρόπολης μάλιστα έχουν βρεθεί μεγάλα κομμάτια
πέτρας. Αυτό γέννησε την υποψία ότι έχουν αφαιρεθεί με κάποιον τρόπο από
το εσωτερικό του βράχου. Ως εκ τούτου θα ήταν πολύ πιθανό κάτω από την
Ακρόπολη να υπάρχουν υπόγειοι θάλαμοι και στοές.
Ερευνώντας το θέμα, μπορούμε με ασφάλεια να καταλήξουμε στο
συμπέρασμα ότι κάτω από την Ακρόπολη υπάρχουν υπόγειες δίοδοι οι οποίες
καταλήγουν σε πολλά σημεία της Αττικής. Αν και η πρόσβαση σήμερα σε
τέτοιες στοές είναι πολύ δύσκολη, σε άλλες εποχές κάτι τέτοιο δεν ίσχυε
και έτσι έχουμε διάφορες μαρτυρίες οι οποίες μας μιλούν για ένα
εκτεταμένο δίκτυο στοών στην Αττική με κέντρο την Ακρόπολη. Μία αρχαία
αναφορά που αποκαλύπτει όχι απλά ότι υπήρχαν στοές κάτω από την
Ακρόπολη, αλλά και πως – τότε τουλάχιστον – υπήρχε υπόγεια επικοινωνία
με κάποιο παραθαλάσσιο μέρος, είναι αυτή του Παυσανία του περιηγητή που
έζησε τον 2ο μετά Χριστόν αιώνα. Έγραψε λοιπόν ο Παυσανίας:
«ἔστι δὲ καὶ οἴκημα Ἐρέχθειον καλούμενον· πρὸ δὲ τῆς ἐσόδου Διός ἐστι
βωμὸς Ὑπάτου, ἔνθα ἔμψυχον θύουσιν οὐδέν, πέμματα δὲ θέντες οὐδὲν ἔτι
οἴνῳ χρήσασθαι νομίζουσιν. ἐσελθοῦσι δέ εἰσι βωμοί, Ποσειδῶνος, ἐφ᾽ οὗ
καὶ Ἐρεχθεῖ θύουσιν ἔκ του μαντεύματος, καὶ ἥρωος Βούτου, τρίτος δὲ
Ἡφαίστου· γραφαὶ δὲ ἐπὶ τῶν τοίχων τοῦ γένους εἰσὶ τοῦ Βαυταδῶν καὶ
—διπλοῦν γάρ ἐστι τὸ οἴκημα—[καὶ] ὕδωρ ἐστὶν ἔνδον θαλάσσιον ἐν φρέατι.
τοῦτο μὲν θαῦμα οὐ μέγα· καὶ γὰρ ὅσοι μεσόγαιαν οἰκοῦσιν, ἄλλοις τε ἔστι
καὶ Καρσὶν Ἀφροδισιεῦσιν· ἀλλὰ τόδε <τὸ> φρέαρ ἐς συγγραφὴν
παρέχεται κυμάτων ἦχον ἐπὶ νότῳ πνεύσαντι. καὶ τριαίνης ἐστὶν ἐν τῇ
πέτρᾳ σχῆμα· ταῦτα δὲ λέγεται Ποσειδῶνι μαρτύρια ἐς τὴν ἀμφισβήτησιν τῆς
χώρας φανῆναι.» (Ελλάδος περιήγησις, Αττικά, 26, [5]).
Σύμφωνα με τον Παυσανία λοιπόν, στο Ερεχθείο υπάρχει ένα «φρέαρ» που
έχει σχήμα τρίαινας, μέσα από το οποίο, κάθε φορά που έπνεε νότιος
άνεμος, ακούγονταν ήχοι κυμάτων. Το χάσμα αυτό όντως υπάρχει στο
Ερεχθείο και, κατά τους αρχαίους χρόνους είχε λατρευτική σημασία καθώς
οι αρχαίοι απέδιδαν την δημιουργία του στον Ποσειδώνα, τον θεό της
θάλασσας. Ο ήχος των κυμάτων που ακουγόταν μέσα από αυτό θα μπορούσε
κάλλιστα να συνεπάγεται πως υπήρχε – αν δεν υπάρχει ακόμα – υπόγεια
επικοινωνία της Ακρόπολης με την θάλασσα.
Μια άλλη σημαντική πηγή που μας αποκαλύπτει ότι υπάρχουν διάφορες
υπόγειες σήραγγες κάτω από την Αττική είναι και το γεγονός ότι η Ιστορία
παραδέχεται ότι οι στοές αυτές χρησιμοποιήθηκαν από τους Έλληνες κατά
τον καιρό της επανάστασης του 1821. Και μετά όμως την απελευθέρωση της
Ελλάδος, τα σπήλαια δεν ξεχάστηκαν, αλλά έγιναν λημέρια ληστών, όπως του
περιβόητου λήσταρχου Νταβέλη, ο οποίος με ορμητήριο το σπήλαιο της
Πεντέλης που πήρε το όνομά του, μέσα από τις υπόγειες στοές, μπορούσε να
εμφανίζεται σχεδόν σε όποιο σημείο της Αττικής ήθελε και μετά να
εξαφανίζεται πάλι μέσα από τα σπήλαια αυτά.
Αργότερα, τον καιρό της γερμανικής κατοχής και συγκεκριμένα την νύχτα
μεταξύ 30 και 31 Μαΐου 1941, λέγεται ότι ο Λάκης Σάντας και ο Μανώλης
Γλέζος ανέβηκαν στον φυλαγμένο από τους Γερμανούς βράχο της Ακρόπολης
κρυφά μέσα από σπήλαιο, κατέβασαν την γερμανική σημαία και έφυγαν
απαρατήρητοι πάλι με τον ίδιο τρόπο. Δεδομένου του ότι οι Γερμανοί
φύλαγαν τα Προπύλαια ώστε κανείς να μην μπορεί να μπει από εκεί και του
ότι ο βράχος της Ακρόπολης είναι απροσπέλαστος από κάθε άλλη πλευρά, ο
μόνος τρόπος για να ανέβουν στην Ακρόπολη ήταν μέσα από τα σπήλαια. Το
ότι η σημαία των Γερμανών κατέβηκε μέσα στην νύχτα κρυφά λοιπόν,
αποτελεί απόδειξη της ύπαρξης των στοών αυτών.
Εκτός όμως από τα ιστορικά στοιχεία για την ύπαρξη στοών κάτω από την
Ακρόπολη και κάτω από την Αττική γενικότερα, αξίζει να αναφέρουμε πως
είναι γεωλογικά αποδεδειγμένο πως κάτω από την Ακρόπολη υπάρχει νερό. Το
νερό αυτό αποδεδειγμένα δεν είναι στάσιμο αλλά κινείται· έρχεται από
κάπου και καταλήγει κάπου αλλού. Το νερό όμως δεν θα μπορούσε να κινηθεί
με την μορφή υπόγειων ποταμών, σε περίπτωση που η γη ήταν απολύτως
συμπαγής. Αυτό λοιπόν ενισχύει ακόμα περισσότερο την άποψη ότι κάτω από
την Αττική υπάρχουν στοές, σήραγγες και σπήλαια.
Σημαντικές μαρτυρίες για την ύπαρξη διάφορων υπογείων στοών κάτω από
την Αττική, είναι και αυτές των εργατών που εργάστηκαν για την κατασκευή
του μετρό στην Αθήνα. Λέγεται ότι, κατά την διάρκεια των εργασιών, οι
εργάτες εντόπισαν πληθώρα υπογείων σηράγγων, άλλες από τις οποίες ήταν
υπόγειοι χείμαρροι και άλλες από τις οποίες είχαν αρχαιολογικό
ενδιαφέρον, καθώς μέσα τους βρέθηκαν χιλιάδες αρχαιολογικά ευρήματα,
πολλών από τα οποία αγνοείται η τύχη.
Εικάζεται δε πως αν κάποιος που δεν ξέρει τις υπόγειες στοές της
Αττικής καταφέρει και διεισδύσει σε αυτές, κινδυνεύει προχωρώντας να
βρεθεί να περπατάει στις ράγες του μετρό! Δεν αποκλείεται λοιπόν η
πρόσβαση σε ορισμένες από τις στοές αυτές να είναι δυνατή και από κάποια
σημεία του υπόγειου σιδηροδρομικού δικτύου του μετρό Αθηνών. Όπως και
να ‘χει όμως, κανείς, μέχρι στιγμής, δεν έχει διαψεύσει τα όσα λέγεται
πως βρέθηκαν κάτω από την επιφάνεια της γης, τον καιρό των εργασιών για
την διάνοιξη των σηράγγων του μετρό.
Αν υπάρχει όμως ένα τέτοιο υπόγειο δίκτυο στοών κάτω από την Αθήνα
και αν οι αρχαίοι ήξεραν για την ύπαρξή του, γεννιέται η απορία ως τι τα
χρησιμοποιούσαν οι αρχαίοι. Το γεγονός ότι κοντά σε κάθε μεγάλη έξοδο
του υπογείου δικτύου στοών βρίσκεται και κάποιο μεγάλο αρχαίο ελληνικό
ιερό, ενώ σε μικρότερες εισόδους υπάρχουν κι εκεί αρχαίοι βωμοί, μας
οδηγεί στο συμπέρασμα ότι οι στοές χρησιμοποιούνταν από τους ιερείς των
μεγάλων ιερατείων της αρχαιότητας, όπως για παράδειγμα το ιερατείο της
Αθηνάς στην Ακρόπολη και το ιερατείο της Δήμητρας στην Ελευσίνα…
