Ναι, θα υπήρχε ο κίνδυνος να επρόκειτο για ειδωλολατρική πράξη:
1ον αν τα πρόσωπα που αγιογραφούνται δεν ήταν υπαρκτά.
2ον αν οι εικόνες εξιστορούσαν γεγονότα ψευδή και μη γενόμενα και
3ον αν τιμούσαμε και προσκυνούσαμε το υλικό κατασκευής των εικόνων (ξύλο, χαρτί, γυαλί, χρυσό κλπ) και όχι το εικονιζόμενο πρόσωπο.
1ον αν τα πρόσωπα που αγιογραφούνται δεν ήταν υπαρκτά.
2ον αν οι εικόνες εξιστορούσαν γεγονότα ψευδή και μη γενόμενα και
3ον αν τιμούσαμε και προσκυνούσαμε το υλικό κατασκευής των εικόνων (ξύλο, χαρτί, γυαλί, χρυσό κλπ) και όχι το εικονιζόμενο πρόσωπο.
Όμως, δεν τιμάμε ούτε λατρεύουμε το ξύλο και τα χρώματα, αλλά τιμάμε
τα πρόσωπα, που εικονίζονται μ’αυτά τα υλικά. Επίσης, πως γίνεται να
έχουμε τόσες θαυματουργές εικόνες, αν επρόκειτο για ειδωλολατρεία;
Τα
είδωλα, εν πρώτοις, παριστάνουν ανύπαρκτα όντα, ανύπαρκτους θεούς, που
έρχονται στην ύπαρξη μόνο με τις ειδωλικές απεικονίσεις και
εξαφανίζονται αμέσως μόλις τα είδωλα καταστραφούν.
Η διδασκαλία της αγίας μητέρας μας Ορθόδοξης Εκκλησίας για την ορθή τιμή και προσκύνηση των αγίων εικόνων είναι σαφής και ξεκάθαρη. Τιμάμε το εικονιζόμενο πρόσωπο. Η προσκύνηση μεταβαίνει στο πρότυπο και όχι στην ύλη.Η εικόνα, δεν είναι διακοσμητικό στοιχείο, ούτε ακόμη και μια απλή εικονογράφηση της Γραφής. Είναι αναπόσπαστο μέρος της λειτουργίας, αποτελεί « μέσο για να γνωρίσουμε το Θεό και να ενωθούμε μαζί Του».
Οι χριστιανικές εικόνες παριστάνουν υπαρκτά πρόσωπα και γεγονότα, τον Χριστό, την Υπεραγία Θεοτόκο, τους αγίους. Όλες οι σκηνές από τον βίο και την δράση του Χριστού μας είναι ιστορικά γεγονότα. Μόνον εάν δεν είχαν συμβεί, έπρεπε να μη ζωγραφίζονται. Εφ’ όσον όμως είναι πραγματικά γεγονότα, η παράσταση τους δεν έχει καμία σχέση προς το ψεύδος των ειδώλων.H εικόνα δεν είναι αυτοσκοπός, αλλά μέσον, με το οποίο ο πιστός ανάγεται εις έννοιαν, μνήμη του θεαρέστου βίου του εικονιζομένου αγίου και έτσι προτρέπεται σε ομοίωσή του, που αποτελεί και την τιμή του εικονιζομένου αγίου ή μάρτυρος
Ο άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός γράφει: «ο μη προσκυνών εχθρός εστι του Χριστού και της Αγίας Θεοτόκου και των Αγίων, εκδικητής δε του διαβόλου και των δαιμόνων, έργω επιδεικνύμενος την λύπην, ότι οι άγιοι του Θεού τιμώνται και δοξάζονται, ο δε διάβολος καταισχύνεται. Η γαρ εικών θριάμβωσίς εστι και φανέρωσις και στηλογραφία εις μνήμην της νίκης των αριστευσάντων και της αισχύνης των ηττηθέντων και καταβληθέντων».
Η δε Ζ’ Οικουμενική Σύνοδος αξιοποιώντας την θεολογική διδασκαλία του Αγίου Ιωάννου του Δαμασκηνού, διεκήρυξε ότι « η της εικόνος τιμή επί το πρωτότυπον διαβαίνει» και όχι στην ύλη από την οποία είναι κατασκευασμένη η ιερά εικών. Οι εικόνες μάλιστα των αγίων δεν είναι απλές αναμνηστικές παραστάσεις, όπως οι φωτογραφίες των συγγενών και φίλων, αλλά μετέχουν και αυτές στον αγιασμό λόγω της μυστικής και αοράτου σχέσεως τους προς τα πρωτότυπα τους αγίους. Η άκτιστη ενέργεια και χάρη του Παναγίου Πνεύματος, που ενοικεί στους αγίους, χαριτώνει τα σώματα τους, όπως φαίνεται στα άγια λείψανα τους και περνά και στις αγίες εικόνες τους, που για τον λόγο αυτό θαυματουργούν.
Η διδασκαλία της αγίας μητέρας μας Ορθόδοξης Εκκλησίας για την ορθή τιμή και προσκύνηση των αγίων εικόνων είναι σαφής και ξεκάθαρη. Τιμάμε το εικονιζόμενο πρόσωπο. Η προσκύνηση μεταβαίνει στο πρότυπο και όχι στην ύλη.Η εικόνα, δεν είναι διακοσμητικό στοιχείο, ούτε ακόμη και μια απλή εικονογράφηση της Γραφής. Είναι αναπόσπαστο μέρος της λειτουργίας, αποτελεί « μέσο για να γνωρίσουμε το Θεό και να ενωθούμε μαζί Του».
Οι χριστιανικές εικόνες παριστάνουν υπαρκτά πρόσωπα και γεγονότα, τον Χριστό, την Υπεραγία Θεοτόκο, τους αγίους. Όλες οι σκηνές από τον βίο και την δράση του Χριστού μας είναι ιστορικά γεγονότα. Μόνον εάν δεν είχαν συμβεί, έπρεπε να μη ζωγραφίζονται. Εφ’ όσον όμως είναι πραγματικά γεγονότα, η παράσταση τους δεν έχει καμία σχέση προς το ψεύδος των ειδώλων.H εικόνα δεν είναι αυτοσκοπός, αλλά μέσον, με το οποίο ο πιστός ανάγεται εις έννοιαν, μνήμη του θεαρέστου βίου του εικονιζομένου αγίου και έτσι προτρέπεται σε ομοίωσή του, που αποτελεί και την τιμή του εικονιζομένου αγίου ή μάρτυρος
Ο άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός γράφει: «ο μη προσκυνών εχθρός εστι του Χριστού και της Αγίας Θεοτόκου και των Αγίων, εκδικητής δε του διαβόλου και των δαιμόνων, έργω επιδεικνύμενος την λύπην, ότι οι άγιοι του Θεού τιμώνται και δοξάζονται, ο δε διάβολος καταισχύνεται. Η γαρ εικών θριάμβωσίς εστι και φανέρωσις και στηλογραφία εις μνήμην της νίκης των αριστευσάντων και της αισχύνης των ηττηθέντων και καταβληθέντων».
Η δε Ζ’ Οικουμενική Σύνοδος αξιοποιώντας την θεολογική διδασκαλία του Αγίου Ιωάννου του Δαμασκηνού, διεκήρυξε ότι « η της εικόνος τιμή επί το πρωτότυπον διαβαίνει» και όχι στην ύλη από την οποία είναι κατασκευασμένη η ιερά εικών. Οι εικόνες μάλιστα των αγίων δεν είναι απλές αναμνηστικές παραστάσεις, όπως οι φωτογραφίες των συγγενών και φίλων, αλλά μετέχουν και αυτές στον αγιασμό λόγω της μυστικής και αοράτου σχέσεως τους προς τα πρωτότυπα τους αγίους. Η άκτιστη ενέργεια και χάρη του Παναγίου Πνεύματος, που ενοικεί στους αγίους, χαριτώνει τα σώματα τους, όπως φαίνεται στα άγια λείψανα τους και περνά και στις αγίες εικόνες τους, που για τον λόγο αυτό θαυματουργούν.
Σίγουρα υπάρχουν μεμονωμένα περιστατικά και έκτροπα που γίνονται με
τις εικόνες (πχ αναστενάρηδες), όμως αυτά τα φαινόμενα είναι
καταδικαστέα από την εκκλησία μας και συνιστούν σε ένα βαθμό λόγω της
κακής χρήσης της εικόνας, δεισιδαιμονία. Είναι όμως ελάχιστα αυτά τα
παραδείγματα κακής χρήσης εικόνων και δεν μπορούμε, στηριζόμενοι σε μια
εκτροπή που μπορεί να υπάρχει, να διαγράψουμε τις εικόνες από την πίστη
μας.
